za Biuro Prasowe UAM
Zły klimat dla buka
Prestiżowe czasopismo naukowe Nature Plants publikuje wyniki kolejnych badań międzynarodowego zespołu, z udziałem naukowca z Wydziału Biologii UAM, dr Michała Bogdziewicza. Tym razem badacze wykazali wpływ ocieplenia klimatu na zdolności reprodukcyjne buka zwyczajnego. Nie jest on tak pozytywny, jak wydawałoby się na pierwszy rzut oka.
– Lata nasienne spełniają dwie funkcje: pomagają nie mogącym się ruszać roślinom „uciekać” przed wrogami, oraz zwiększają proporcje zapylonych kwiatów – wyjaśnia dr Bogdziewicz. – Oba procesy umożliwia zsynchronizowana pomiędzy roślinami międzyroczna zmienność w produkcji nasion. Lata ubogie w nasiona utrzymują populacje konsumentów na niskim poziomie liczebności, by potem wielki opad nasion w roku nasiennym nasycił nieliczne zwierzęta. Jednocześnie, duże i zsynchronizowane kwitnienie wspomaga wymianę pyłku między roślinami – dodaje naukowiec.
W swoich badaniach międzynarodowy zespół pracował na unikatowym zestawie danych zebranych wcześniej przez naukowców z Wielkiej Brytanii. Przez 39 lat monitorowali oni ponad 100 drzew buka zwyczajnego, liczyli nasiona wyprodukowane przez drzewa, sprawdzali proporcje zaatakowaną przez owady Cydia oraz proporcje nasion zapylonych (buk jest gatunkiem wiatropylnym). Na tej podstawie, w swojej pracy zespół z udziałem dra Bogdziewicza wykazał, że ocieplenie klimatu przyniosło, na pierwszy rzut oka, pozytywny efekt – buki produkują średnio więcej nasion. – Jednocześnie jednak, w ciągu ostatnich 40 lat lata nasienne buka się załamały, co doprowadziło do tego, że skuteczność „ucieczki” przed owadami dramatycznie spadła – mówi biolog z UAM. – Średnia proporcja nasion zaatakowanych przez larwy poszybowała z kilku do 40% procent. Podobnie wygląda sytuacja z zapylaniem – średnia zapylonych kwiatów spadła z około 50% do 30%. Te dwa procesy całkowicie usunęły pozytywny efekt powiększającej się średniej. Z badań wynika więc, że cały pozytywny efekt globalnego ocieplenia na zdolności reprodukcyjne buka jest pochłaniany przez zjadające nasiona owady – zaznacza dr Bogdziewicz.
Autorami publikacji „Climate warming disrupts mast seeding and its fitness benefits in European beec” są: M. Bogdziewicz, D. Kelly, P. Thomas, J. Lageard, A. Hacket-Pain.
Link do tekstu: https://www.nature.com/article
Informację o poprzedniej publikacji w Nature Plants można znaleźć pod adresem:
https://amu.edu.pl/wiadomosci/
(fot.: Julia Witczuk, Stanisław Pagacz)
